O tym, jak ważne jest uznawanie wykształcenia w innych krajach niż rodzimy, nie trzeba nikogo przekonywać. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, pracownik posiadający pełne kwalifikacje do wykonywania danego zawodu w jednym państwie członkowskim, powinien być uznawany za wykwalifikowanego do wykonywania swoich obowiązków także w innym państwie Unii Europejskiej.
Droga uznawania kwalifikacji zawodowych różni się w zależności od tego, czy są to zawody regulowane, sektorowe, czy też zawody nieregulowane.
Zawody regulowane i sektorowe
Uznawanie kwalifikacji do wykonywania zawodów sektorowych odbywa się automatycznie. Do tego rodzaju zawodów zaliczamy m.in.: architektów, położne, pielęgniarki, lekarzy, stomatologów, farmaceutów, lekarzy weterynarii.
Określenie „zawód regulowany” używa się w stosunku do zawodów, których wykonywanie jest uzależnione od spełnienia kwalifikacji i warunków określonych w odrębnych przepisach, np. w zależności od posiadania danego poziomu wykształcenia. Jakie przykładowe zawody zaliczamy do tej grupy? Są to nauczyciele, geodeci czy fizjoterapeuci. Pełna lista tych zawodów jest dostępna na stronie polskiego ośrodka informacji ds. uznawania kwalifikacji zawodowych. Dane teleadresowe tej instytucji to:
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Departament Obsługi Programów Międzynarodowych i Uznawalności Wykształcenia,
Wydział Koordynacji Sytemu Uznawania Kwalifikacji Zawodowych
tel. +48 22 52 92 266, +48 22 628 67 76
fax. +48 22 628 35 34
email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku państw, które nie należą do Wspólnoty. Osoba, która ma dyplom uzyskany w kraju spoza Unii Europejskiej, chcąc podjąć pracę w zawodzie regulowanym, powinna najpierw uzyskać uznanie dyplomu za równoważny z polskim odpowiednikiem. Wówczas dopiero można ubiegać się o otrzymanie uprawnień zawodowych zgodnie z odrębnymi przepisami, które dotyczą wykonywania danego zawodu. Polski równoważnik zagranicznego dyplomu może być określony na podstawie umów międzynarodowych lub też nostryfikacji. Lista zawodów regulowanych była ostatnio poddawana weryfikacji, co z wiadomych względów może budzić wiele kontrowersji.
Zawody nieregulowane
Jeżeli dana osoba wykonuje jeden z zawodów zaliczanych do grupy zawodów nieregulowanych, decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych tej osoby, które zostały uzyskane za granicą, podejmuje sam pracodawca. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż zarówno w przypadku uzyskania wykształcenia w jednym z krajów Wspólnoty lub też w państwie trzecim, pracodawca nie ma prawa wymagać potwierdzenia równoważności zagranicznego dyplomu z polskim odpowiednikiem. W takiej sytuacji mają zastosowanie przepisy umów międzynarodowych lub też rozporządzeń o nostryfikacji. Warto wiedzieć jak wygląda procedura uznawania kwalifikacji zawodowych w zawodach regulowanych.
W przypadku kwalifikacji zawodowych, które zostały uzyskane za granicą, w państwach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii, należy zgłosić się do właściwej instytucji, wskazanej na stronie internetowej polskiego ośrodka informacji ds. uznawania kwalifikacji zawodowych.
Jak wygląda procedura uznania kwalifikacji uzyskanych w innym państwie niż Polska? Przede wszystkim osoba zainteresowana powinna złożyć odpowiedni wniosek napisany w języku polskim. W wyniku jego rozpatrzenia wydawana jest decyzja, nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia przez wnioskodawcę wszystkich dokumentów. Jeśli ma miejsce sytuacja szczególna, ów termin może się wydłużyć maksymalnie o miesiąc. Wszystkie dokumenty powinny być przygotowane w języku polskim, natomiast zagraniczne wymagają dodatkowego tłumaczenia dokonanego przez tłumacza przysięgłego. Wniosek powinien być złożony na formularzach udostępnianych nieodpłatnie przez ośrodek informacji.
W przypadku uznawania kwalifikacji w zawodach sektorowych, informacje w tym zakresie można uzyskać w krajowych i okręgowych organach samorządów zawodowych, których lista jest dostępna na stronie polskiego ośrodka informacji.
Joanna Niemyjska, Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia